Πόσοι νέοι παίζουν στην Κύπρο;

Ανάλυση του CIES Football Observatory κατατάσσει το κυπριακό πρωτάθλημα (1. Division) ανάμεσα στα πρωταθλήματα με χαμηλό ποσοστό συμμετοχής λεπτών από παίκτες ηλικίας 21 ετών – 4,7%.

Το άρθρο αυτό εξηγεί τι σημαίνει το 4,7% στην πράξη, εξετάζει πιθανές αιτίες σε επίπεδο συλλόγων και δομών, και προτείνει πρακτικές/πολιτικές για να αυξηθεί η συμμετοχή νεαρών παικτών στην Κύπρο. 

Τι δείχνει το νούμερο

Σύμφωνα με τη σχετική κατάταξη του CIES, το κυπριακό πρωτάθλημα είναι στην τρίτη θέση (από τα πρωταθλήματα με τις χαμηλότερες αναλογίες λεπτών που παίζουν παίκτες 21 ετών), με 4,7% των συνολικών αγωνιστικών λεπτών να έχει δοθεί σε ποδοσφαιριστές αυτής της ηλικιακής κατηγορίας κατά την τρέχουσα περίοδο.

Αυτό το επίπεδο ένταξης θεωρείται πολύ χαμηλό σε σχέση με πρωταθλήματα, όπου οι ομάδες επενδύουν πιο ενεργά σε νέους. 

Τι σημαίνει 4,7% στην πράξη

Αν το σύνολο των λεπτών σε μια σεζόν είναι 100%, μόνο 4,7% αυτών παίζεται από παίκτες κάτω των 21, δηλαδή πολύ λίγες ευκαιρίες για ανάπτυξη, εμπειρία και «αξιολόγηση» σε πραγματικές συνθήκες αγώνα.

Το ποσοστό αποτυπώνει την πραγματική χρήση νέων (όχι απλά την ύπαρξη ρόστερ Ακαδημιών), δείχνει πόσο οι προπονητές εμπιστεύονται νεαρούς σε επίσημους αγώνες. 

Πιθανοί παράγοντες που εξηγούν το χαμηλό ποσοστό στην Κύπρο

Αγωνιστικές πιέσεις και στόχοι συλλόγων. Σε μικρές λίγκες με μεγάλη σημασία κάθε βαθμού, οι προπονητές προτιμούν έμπειρους παίκτες για άμεσο αποτέλεσμα.

Οικονομική λογική / μεταγραφικές επιλογές. Αντί να ρισκάρουν στην ανάδειξη νεαρών, αρκετοί σύλλογοι επενδύουν σε έτοιμους (συχνά ξένους) παίκτες που θεωρούνται «ασφαλέστερη» επιλογή.

Δομές και σύνδεση Ακαδημιών με πρώτη ομάδα. Η ύπαρξη Ακαδημιών δεν αρκεί, χρειάζεται καθαρός δρόμος προώθησης, φιλική πολιτική δανεισμών και προγράμματα ενσωμάτωσης.

Σελίδες και στατιστικές για την First Division δείχνουν γενικά στατιστικά της λίγκας, αλλά δεν αποτυπώνουν την εσωτερική πολιτική κάθε συλλόγου. 

Επίπεδο Ακαδημιών και ηλικιακή σύνθεση.  Τι δείχνουν άλλες βάσεις δεδομένων

Πηγές όπως Transfermarkt και πλατφόρμες στατιστικής παρέχουν στοιχεία για ομάδες, ρόστερ και μέση ηλικία, που μπορούν να βοηθήσουν στην αξιολόγηση κατά πόσον οι σύλλογοι διατηρούν νεανικά ρόστερ ή βασίζονται σε μεγαλύτερης εμπειρίας παίκτες.

Αυτά τα δεδομένα υποστηρίζουν πως η Κύπρος δεν είναι μοναδική περίπτωση, όμως το χαμηλό ποσοστό λεπτών U21 είναι ανησυχητικό ειδικά για την τοπική ανάπτυξη. 

Επιπτώσεις για το κυπριακό ποδόσφαιρο

Μακροπρόθεσμα: Λιγότεροι παίκτες με εμπειρία πρώτης ομάδας, μειωμένη εξαγωγή παικτών στο εξωτερικό και πιθανή αδυναμία δημιουργίας σταθερής πηγής εσόδων από πωλήσεις ταλέντων.

Βραχυπρόθεσμα: Μικρότερη ανταγωνιστικότητα της εθνικής ομάδας σε επίπεδα κάτω των 21 και περιορισμένες ευκαιρίες ανάδειξης νέων προπονητικών/τακτικών ιδεών.

Ενέργειες που μπορούν να λάβουν οι παράγοντες (προτάσεις)

Για τους συλλόγους:

Στρατηγικός δανεισμός: Συνεργασία με μικρότερες ομάδες ώστε οι U21 να παίρνουν λεπτά και να επιστρέφουν έτοιμοι.

Συστηματική προώθηση (pathway): Ρητοί κανόνες ενσωμάτωσης (π.χ. 2-3 νεαροί σε κάθε αποστολή, προγράμματα mentoring με έμπειρους).

Για την ΚΟΠ / διοργανώτρια αρχή

Κίνητρα: Οικονομικά μπόνους ή απαλλαγές σε ομάδες που δίνουν συγκεκριμένο ποσοστό λεπτών σε U21.

Κανονισμοί συμμετοχής:

Υποχρεωτική παρουσία νεαρών παικτών στο ρόστερ/αποστολή ή χρηματικές συνέπειες για ελάχιστη χρήση.

Πρόγραμμα πιστοποίησης Ακαδημιών: Βαθμολόγηση, διαφήμιση και κίνητρα σε συλλόγους που παράγουν και προωθούν ταλέντο.

Πρακτικά βήματα (quick-win) για την επόμενη σεζόν.

Ορισμός στόχου: Αύξηση του ποσοστού U21 λεπτών από 4,7% σε  8–10% μέσα σε 2–3 χρόνια.

Κατάρτιση «roadmap» ανά σύλλογο:

Ποιοι παίκτες U19/U21 είναι κοντά στο ντεμπούτο και σε ποιες θέσεις.

Δημιουργία δείκτη «minutes-to-market»: Μέτρηση πόσων λεπτών αγωνίστηκε ένας απόφοιτος Ακαδημίας σε πρώτη ομάδα εντός 12 μηνών από την αποφοίτηση.

Παραδείγματα προς μίμηση:

Σε άλλα πρωταθλήματα που επενδύουν στο youth development (όπως κάποιες ομάδες στην Ολλανδία/Ισπανία/Βέλγιο), υπάρχει πιο συστηματική ενσωμάτωση νέων  είτε μέσω B ομάδων, είτε μέσω αντισταθμιστικών κινήτρων.

Η Κύπρος μπορεί να υιοθετήσει κομμάτια αυτών των προσεγγίσεων, προσαρμοσμένα στο τοπικό πλαίσιο

Καταληκτικά:

Το 4,7% που καταγράφει το CIES για την Κύπρο σηματοδοτεί, ότι η χώρα έχει σημαντικό περιθώριο βελτίωσης στην αξιοποίηση νεαρών ποδοσφαιριστών.

Με στοχευμένες πολιτικές από συλλόγους και ΚΟΠ, μετρήσιμους στόχους και οριζόντιες δράσεις (δανεισμοί, incentives, certification), είναι ρεαλιστικό μέσα σε 2–4 χρόνια να δούμε αξιόλογη αύξηση της συμμετοχής των U21 στην πρώτη ομάδα, με πολλαπλά οφέλη αθλητικά και οικονομικά και σε επίπεδο Εθνικής Αντρών.