Αναπτυξιακό ποδόσφαιρο | Φτιάχνουμε παίκτες;

Σε κάθε γωνιά της Κύπρου, κάθε απόγευμα εκατοντάδες παιδιά φορούν τη στολή της αγαπημένης τους Ακαδημίας και κατεβαίνουν στο γήπεδο.

Οι γονείς τους ονειρεύονται έναν μικρό Τότι, έναν Μόντριτς ή έναν Κάστανο!

Οι προπονητές μιλούν για ανάπτυξη, επαγγελματισμό, υποδομή.

Και όμως, πίσω από τα φώτα και τις μπάλες, γεννάται ένα ερώτημα που όλο και πιο συχνά συζητείται χαμηλόφωνα.

Έχουμε πραγματικά ένα αναπτυξιακό μοντέλο στην Κύπρο ή απλώς βαφτίζουμε τις ποδοσφαιρικές σχολές «ακαδημίες» και προχωρούμε;

Ακαδημίες παντού, αλλά με ποιο σκοπό; Απογευματινή ψυχαγωγία;

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται εκρηκτική αύξηση στον αριθμό των ποδοσφαιρικών Aκαδημιών στην Κύπρο.

Από ιδιωτικές σχολές μέχρι επίσημες δομές μεγάλων συλλόγων, το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές εξωσχολικό άθλημα.

Παρά τη μαζικότητα όμως, το κυπριακό ποδόσφαιρο δεν «παράγει» παίκτες με την ίδια συχνότητα ή ποιότητα, όπως στο παρελθόν.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, λιγότερο από 3% των παιδιών που ξεκινούν σε ποδοσφαιρικές ακαδημίες καταφέρνουν τελικά να φτάσουν στο επαγγελματικό επίπεδο¹.

Στην Κύπρο, δεν υπάρχουν επίσημα δημοσιευμένα στατιστικά από την ΚΟΠ για το ποσοστό αυτό.

Όμως η εικόνα στα ρόστερ της Α’ Κατηγορίας δείχνει, ότι λίγοι Κύπριοι παίρνουν ουσιαστικές ευκαιρίες στο αντρικό επίπεδο.

Συνεπώς, το πρόβλημα είναι εμφανές στην πράξη.

Προπονητές με πάθος;

Η καρδιά κάθε αναπτυξιακού μοντέλου είναι οι προπονητές.

Υπάρχουν σίγουρα εξαιρετικοί άνθρωποι στο χώρο, με όραμα, γνώσεις και διάθεση να δώσουν στα παιδιά κάτι περισσότερο από τεχνική, χαρακτήρα, αθλητική παιδεία, πειθαρχία.

Όμως, πολλοί εργάζονται χωρίς τις κατάλληλες συνθήκες με πενιχρούς μισθούς, περιορισμένα εργαλεία, ελάχιστη επιμόρφωση και χωρίς ενιαία εκπαιδευτική φιλοσοφία.

Αν δεν επενδύσουμε στους προπονητές μας, πώς περιμένουμε να επενδύσουν εκείνοι στα παιδιά;

Η απουσία εθνικού οράματος – Κάθε Ακαδημία και βασίλειο

Ίσως το πιο σοβαρό δομικό πρόβλημα είναι η έλλειψη ενιαίας αναπτυξιακής στρατηγικής σε εθνικό επίπεδο.

Η Κύπρος δεν έχει ένα κοινό ποδοσφαιρικό «μοντέλο ανάπτυξης», με συγκεκριμένη φιλοσοφία, μεθοδολογία και στόχους σε βάθος δεκαετίας.

Κάθε σωματείο κινείται αυτόνομα, με δικούς του κανόνες, δική του λογική και πολλές φορές με βασική προτεραιότητα την επιβίωση της ακαδημίας ως επιχείρηση.

Άλλες χώρες, όπως η Ισλανδία και η Κροατία, επένδυσαν σε ένα ολιστικό, ενιαίο αναπτυξιακό πλάνο, και σήμερα βλέπουν καρπούς.

Η Κύπρος; Ακόμη αναρωτιέται τι σημαίνει «πλάνο» στην πράξη.

Η πραγματικότητα των ρόστερ: Πού είναι οι Κύπριοι;

Αρκεί μια ματιά στους πίνακες συμμετοχής της Α’ Κατηγορίας.

Οι βασικοί παίκτες στις περισσότερες ομάδες είναι ξένοι.

Οι Κύπριοι παίκτες, ειδικά κάτω των 21 ετών, παλεύουν για ψίχουλα συμμετοχής.

Το αποτέλεσμα είναι ένας φαύλος κύκλος.

Τα παιδιά των Ακαδημιών δεν έχουν ορατό δρόμο προς την πρώτη ομάδα και απογοητεύονται ή εγκαταλείπουν.

Δεν πρόκειται για έλλειψη ταλέντου.

Πρόκειται για έλλειψη εμπιστοσύνης και δομών.

Ένα παιδί 20 ετών στην Ολλανδία ή τη Σερβία παίζει ήδη βασικός.

Στην Κύπρο, είναι ακόμη στον πάγκο και αν.

Τι μπορεί (και πρέπει) να αλλάξει;

Για να αποκτήσει νόημα το αναπτυξιακό ποδόσφαιρο στην Κύπρο, χρειάζεται:

Εθνικό Αναπτυξιακό Πλάνο: Ένα συνεκτικό σχέδιο με τη συμμετοχή ΚΟΠ, σωματείων και κράτους. Ενιαίοι κανόνες, φιλοσοφία και αξιολόγηση.

Επένδυση στην εκπαίδευση των προπονητών: Συνεχής κατάρτιση, διεθνείς συνεργασίες, πρακτική καθοδήγηση.

Υποχρεωτική συμμετοχή νεαρών Κυπρίων σε επίσημα ματς: Όχι ως μέτρο «τιμωρίας» για τα σωματεία, αλλά ως επένδυση για το μέλλον του ίδιου του πρωταθλήματος.

Σύνδεση Aκαδημιών με το σχολείο και την κοινότητα: Για την πολύπλευρη ανάπτυξη των παιδιών, ως αθλητών αλλά και ως ανθρώπων.

Κίνητρα και για τους γονείς: Με ενημέρωση, επιμόρφωση και ρεαλιστικές προσδοκίες, ώστε να μην είναι το «επαγγελματικό ποδόσφαιρο» το μόνο ζητούμενο.

Καταληκτικά: Αν δεν τολμήσουμε τώρα, πότε;

Το αναπτυξιακό ποδόσφαιρο στην Κύπρο βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.

Είτε θα αποφασίσουμε να το μετατρέψουμε σε ένα πραγματικό εργαλείο κοινωνικής και αθλητικής ανάπτυξης, είτε θα μείνουμε απλώς με τις στολές, τις συνδρομές και τους γονείς στην κερκίδα να φωνάζουν «μπράβο παιχτούι μου».

Τα παιδιά μας αξίζουν κάτι παραπάνω από χειροκρότημα.

Αξίζουν δομή, υποστήριξη και ένα πραγματικό μέλλον στο άθλημα που αγαπούν.

¹ Πηγή διεθνούς συγκριτικής αναφοράς: The FA Elite Player Performance Plan (Αγγλία), NCAA Student-Athlete Data (ΗΠΑ), UEFA Grassroots Development Reports.