Κύπρος | Μοναδική στην Ευρώπη με σύστημα διαβάθμισης στα αναπτυξιακά πρωταθλήματα U14–U17

Στο κυπριακό αναπτυξιακό ποδόσφαιρο, η Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (ΚΟΠ) εφαρμόζει εδώ και χρόνια ένα σύστημα διαβάθμισης για τις ηλικιακές κατηγορίες U14 έως U17, με άνοδο και υποβιβασμό ομάδων ανάμεσα στην Ανώτατη και την Επίλεκτη Κατηγορία.

Αν και η λογική του ανταγωνισμού και της προόδου φαίνεται (δεν είναι όμως) θεμιτή.

Το κυπριακό μοντέλο αποδεικνύεται μοναδικό στον ευρωπαϊκό χάρτη.

Με βάση εκτενή έρευνα σε όλα τα κράτη, μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καμία άλλη χώρα δεν εφαρμόζει συστηματικά διαβάθμιση με άνοδο/υποβιβασμό μεταξύ εθνικών αναπτυξιακών κατηγοριών σε όλες τις ηλικίες Κ14–Κ17.

Τι ισχύει στην υπόλοιπη Ευρώπη;

Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Πορτογαλία: Υπάρχουν εθνικά πρωταθλήματα U17, πολλές φορές χωρισμένα σε γεωγραφικούς ομίλους.

Όμως, η άνοδος και ο υποβιβασμός γίνεται μόνο μεταξύ περιφερειακών και εθνικών πρωταθλημάτων, και σχεδόν πάντα αφορά ηλικίες U17 και άνω.

Αγγλία: Το αναπτυξιακό σύστημα είναι κλειστό, συμμετέχουν μόνο Ακαδημίες ομάδων που είναι στο Elite Player Performance Plan (EPPP). Δεν υπάρχει υποβιβασμός ή άνοδος, οι ομάδες εντάσσονται μέσω αξιολόγησης και αδειοδότησης.

Σκανδιναβικές χώρες (Σουηδία, Δανία, Φινλανδία): Εφαρμόζουν συστήματα εθνικών και περιφερειακών πρωταθλημάτων, μερικές φορές με άνοδο στην ανώτατη λίγκα, αλλά και πάλι, η ηλικία έναρξης του ανταγωνιστικού μοντέλου είναι U16 ή U17.

Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία, Κροατία: Υπάρχουν δομές διαβάθμισης σε επίπεδο U17 ή U19, κυρίως σε χώρες με μεγαλύτερη βάση συλλόγων.

Όμως σε καμία περίπτωση δεν ξεκινά το σύστημα αυτό από τα 13–14 έτη.

Το κυπριακό παράδοξο

Η ΚΟΠ εφαρμόζει τη διαβάθμιση ξεκινώντας από την Κ14.

Αυτό σημαίνει πως ομάδες που χάνουν αρκετά παιχνίδια στην ηλικία των 13–14 ετών μπορεί να δουν την Ακαδημία τους να «υποβιβάζεται» από την Ανώτατη στην Επίλεκτη Κατηγορία, με συνέπειες όχι μόνο αγωνιστικές αλλά και ψυχολογικές για τα παιδιά.

Το μοντέλο αυτό δημιουργεί έντονη πίεση σε προπονητές, γονείς και κυρίως στους ποδοσφαιριστές, που αναγκάζονται από μικρή ηλικία να λειτουργούν υπό το βάρος του αποτελέσματος, κάτι που η UEFA αλλά και πολλές ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες της Ευρώπης προσπαθούν να αποφύγουν.

Υπάρχει μέλλον για αλλαγή;

Με την ανάπτυξη της τεχνογνωσίας, την επαφή με το διεθνές πρότυπο και την προσπάθεια των κυπριακών Ακαδημιών να ακολουθήσουν τις σύγχρονες παιδαγωγικές αρχές, τίθεται σοβαρός προβληματισμός για τη διατήρηση του συστήματος διαβάθμισης από τόσο μικρές ηλικίες.

Η ουσία της ανάπτυξης είναι να χτίζεται ταλέντο με υπομονή και όχι να συνθλίβεται από ένα σύστημα που θυμίζει πρωτάθλημα ανδρών.

Μοντέλα κορυφαίων χωρών:

Ολλανδία

U14–U17: Εθνικά Elite πρωταθλήματα υπό την KNVB.

Οι Ακαδημίες των επαγγελματικών ομάδων συμμετέχουν σε σταθερές κλειστές λίγκες (Divisie A, B).

Δεν υπάρχει διαβάθμιση ανά ηλικία, αλλά αξιολόγηση σε επίπεδο Ακαδημίας κάθε 3 χρόνια.

Ισπανία

U14 (Infantil), U15–U16 (Cadete), U17 (Juvenil B): Ανά περιφέρεια.

Μόνο το Juvenil A (U19) έχει εθνική κατηγορία (División de Honor).

Υπάρχουν άνοδοι/υποβιβασμοί, αλλά ξεκινούν από U16 και πάνω, σε ανώτερο επίπεδο.

Ιταλία

U14–U17: Ανά ηλικία υπάρχει πρωτάθλημα, αλλά οι κατηγορίες είναι κλειστές για τις επαγγελματικές ομάδες.

Η Primavera U19 είναι η μόνη με ξεκάθαρη δομή ανόδου/υποβιβασμού.

Από U14–U17, η συμμετοχή ελέγχεται από την ομοσπονδία FIGC χωρίς διαβάθμιση.

Βέλγιο

Το μοντέλο βασίζεται σε αξιολόγηση και κατηγοριοποίηση Ακαδημιών (Elite, Interprovincial).

Από U13 και άνω υπάρχουν εθνικά πρωταθλήματα για Elite Clubs.

Δεν υπάρχουν προβιβασμοί ή υποβιβασμοί ανά ηλικία, μόνο μετακίνηση ομάδων βάσει πιστοποίησης κάθε 2 έτη.

Γερμανία

U17–U19: Bundesliga (Nord/Nordost, Süd/Südwest, West) με προβιβασμούς-υποβιβασμούς.

U14–U15: Περιφερειακά και τοπικά πρωταθλήματα χωρίς εθνικό χαρακτήρα.

Η διαβάθμιση αφορά μόνο U17 και άνω, με βάση την επίδοση.

Γαλλία

U14–U16: Περιφερειακά πρωταθλήματα υπό την Ligue Régionale.

U17 National: Μοναδικό εθνικό πρωτάθλημα, χωρισμένο σε 4 γεωγραφικούς ομίλους.

Υπάρχει άνοδος/υποβιβασμός μόνο για U17 και U19.

Καταληκτικά:

Καμία από τις πιο πάνω χώρες δεν εφαρμόζει υποχρεωτικό σύστημα διαβάθμισης (άνοδο/υποβιβασμό) σε κάθε ηλικία U14–U17, όπως η Κύπρος.

Όλες εστιάζουν στην εκπαιδευτική διαδικασία και τη σταθερότητα και όπου υπάρχει ανταγωνισμός, αυτός ξεκινά από U16/U17 και άνω.

Με τη διατήρηση του υφιστάμενου μοντέλου και τις ευλογίες της ομοσπονδίας, δίνουμε “όπλο” στον κάθε ανεπαρκή προπονητή να τρέχει τα αποτελέσματα από τα φιλικά.

Μικρή αλλά αποκαλυπτική παρένθεση:

Πρόσφατα, «προπονητής» εκμυστηρεύτηκε σε κύκλο του:

«Εγώ θα πιάσω το πρωτάθλημα πάση θυσία… εν με κόφτει τίποτε!»

Μια φράση που τα λέει όλα.

Και πράγματι, δεν τον κόφτει:

Δεν τον νοιάζουν τα παιδιά, η ψυχολογία τους, η πρόοδος τους.

Δεν τον απασχολεί η ανάπτυξη, μόνο το «χαρτί» του τίτλου.

Αν τα πρωταθλήματα με αυτό το μοντέλο εκπαιδεύουν κάτι, αυτό είναι η ανικανότητα.

Και όσοι τα διατηρούν ως έχουν, το ενισχύουν καθημερινά.