Πόσοι σταματούν τελικά το ποδόσφαιρο από τα 16 έως τα 21;

Η σιωπηλή έξοδος των νεαρών ποδοσφαιριστών στην Ευρώπη

Η ποδοσφαιρική διαδρομή από την εφηβεία στην ενηλικίωση φαντάζει για πολλούς ως το φυσικό μονοπάτι προς την επαγγελματική καταξίωση.

Όμως, τα στοιχεία που προκύπτουν από ευρωπαϊκές μελέτες δείχνουν μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα.

Από τα 16 έως τα 21 χρόνια, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των νεαρών ποδοσφαιριστών εγκαταλείπει το άθλημα οριστικά.

Το μέγεθος του φαινομένου: Έως και 1 στους 2

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μελέτες από εθνικές ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες, επαγγελματικές ακαδημίες και ανεξάρτητους φορείς συγκλίνουν στο εξής: μεταξύ των ηλικιών 16 και 21, πάνω από το 50% των νεαρών ποδοσφαιριστών διακόπτει την ενασχόληση με το οργανωμένο ποδόσφαιρο.

Στην Ολλανδία, για παράδειγμα, επίσημα στοιχεία της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας (KNVB) δείχνουν ότι σχεδόν το 56% των αθλητών που ανήκουν σε ομάδες νέων αποχωρούν οριστικά μέσα σε μια τετραετία (Van Yperen, 2021).

Αντίστοιχα, έρευνες από τη Βρετανία καταγράφουν πως μόλις 1 στους 6 παίκτες που βρίσκονται σε επαγγελματική ακαδημία στα 16, θα βρίσκεται σε επαγγελματική ομάδα στα 21 του (*Taylor, 2017).

Οι υπόλοιποι είτε αποδεσμεύονται, είτε επιλέγουν να σταματήσουν.

Αναλύσεις πανευρωπαϊκής κλίμακας ανεβάζουν το μέσο ετήσιο ποσοστό εγκατάλειψης στο 24%, καθιστώντας την περίοδο 16–21 ως την πιο κρίσιμη και πιο “αιματηρή” ηλικιακή ζώνη για τη διατήρηση των παικτών στο ποδόσφαιρο (*Møllerløkken et al., 2015).

Γιατί σταματούν οι νεαροί παίκτες;

Οι λόγοι δεν είναι μόνο αγωνιστικοί.

Αντιθέτως, είναι κυρίως ψυχολογικοί, κοινωνικοί και εκπαιδευτικοί.

Με βάση συνεντεύξεις και ποιοτικές αναλύσεις από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, προκύπτουν πέντε βασικοί παράγοντες:

Έλλειψη προοπτικής: Πολλοί συνειδητοποιούν ότι οι πιθανότητες να γίνουν επαγγελματίες είναι ελάχιστες. Το όνειρο ξεθωριάζει, το κίνητρο μειώνεται (*Knight et al., 2018).

Πίεση και κόπωση: Η συνεχής προπόνηση, οι απαιτήσεις των προπονητών και ο φόβος της απόρριψης οδηγούν σε burnout, ακόμα και πριν την ενηλικίωση (*Crust & Nesti, 2010).

Τραυματισμοί: Οι συχνοί τραυματισμοί χωρίς την κατάλληλη υποστήριξη λειτουργούν αποτρεπτικά και υπονομεύουν την αυτοπεποίθηση του παίκτη.

Σπουδές και σχολικές απαιτήσεις: Το ποδόσφαιρο συχνά έρχεται σε σύγκρουση με τις πανεπιστημιακές ή επαγγελματικές προτεραιότητες που ξεκινούν στα 17–18.

Κοινωνική αποστασιοποίηση: Η αίσθηση πως «δεν ανήκεις» ή η απουσία ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος από προπονητές και φίλους παίζει επίσης κρίσιμο ρόλο (*Knight et al., 2018).

Η μετάβαση που δεν γίνεται ποτέ

Οι ευρωπαϊκές Ακαδημίες θεωρούνται κορυφαίες στον κόσμο, αλλά ακόμα και σε χώρες πρότυπα (όπως η Ολλανδία, η Γαλλία ή το Βέλγιο), το ποσοστό αυτών που καταφέρνουν να περάσουν από τα τμήματα U17/U19 στην ανδρική ομάδα κυμαίνεται κάτω από το 10%.

Η European Club Association έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα για την ανάγκη ανάπτυξης δομημένων μονοπατιών μετάβασης, ειδικά για εκείνους που δεν κάνουν το «άλμα» στον επαγγελματισμό (ECA, 2020).

Διαφορετικά, τα ποσοστά εγκατάλειψης θα παραμείνουν δραματικά και οι Ακαδημίες θα συνεχίσουν να «παράγουν αποχωρήσεις».

Καταληκτικά:

Το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο συνεχίζει να «χάνει» μαζικά νεαρούς ποδοσφαιριστές στη μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση.

Με 1 στους 2 να εγκαταλείπει το άθλημα μέχρι τα 21, το ερώτημα δεν είναι ποιοι τα κατάφεραν, αλλά πόσοι δεν άντεξαν και γιατί.

Το στοίχημα για κάθε Ακαδημία και κάθε Ομοσπονδία είναι να διατηρήσει ζωντανό το ενδιαφέρον, την ελπίδα και την υποστήριξη για όλους, όχι μόνο για τους επίλεκτους.

* Βιβλιογραφίες: Møllerløkken, N. E., Lorås, H., & Pedersen, A. V. (2015), Van Yperen, N. W. (2021), Taylor, D. (2017), Knight, C. J., Harwood, C. G., & Sellars, P. A. (2018), Crust, L., & Nesti, M. (2010), European Club Association (2020).