Ποδόσφαιρο και βιοτικό επίπεδο

“Όταν το όνειρο δεν κοστίζει το ίδιο παντού“

Σε μια πλευρά του κόσμου, το ποδόσφαιρο είναι χόμπι, επιλογή, ή απλώς μία ακόμη δραστηριότητα ανάμεσα σε πολλές.

Σε μια άλλη, είναι μονόδρομος επιβίωσης.

Το βιοτικό επίπεδο ενός παιδιού, δηλαδή το αν έχει πρόσβαση σε τροφή, καθαρό νερό, εκπαίδευση και ασφάλεια, επηρεάζει δραστικά τη σχέση του με το ποδόσφαιρο.

Από τις φαβέλες του Ρίο, τις φτωχογειτονιές της Ακτής Ελεφαντοστού, μέχρι τις άνετες Ακαδημίες της Γερμανίας ή της Ελβετίας, το ίδιο άθλημα παίρνει διαφορετικό νόημα.

Για τα παιδιά που δεν έχουν “από τον ήλιο μοίρα”, το ποδόσφαιρο είναι η μόνη ελπίδα

Σε χώρες όπως η Βραζιλία, η Σενεγάλη ή η Βολιβία, η φτώχεια δεν είναι στατιστική, είναι καθημερινότητα.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, 13,5 εκατομμύρια Βραζιλιάνοι ζουν σε ακραία φτώχεια.

Σε τέτοια περιβάλλοντα, το ποδόσφαιρο δεν είναι επιλογή, είναι απόδραση.

Παιδιά μεγαλώνουν χωρίς παπούτσια, σε χωμάτινα γήπεδα ή σε δρόμους και ονειρεύονται ότι κάποιος θα τους δει.

Η ιστορία του Ντιντιέ Ντρογκμπά, του Νεϊμάρ ή του Αλέξις Σάντσες, ξεκίνησε έτσι.

Δεν είχαν υποδομές. Δεν είχαν φροντιστήρια. Είχαν μόνο ένα όνειρο και μια μπάλα.

«Ονειρεύονται να γίνουν οι επόμενοι Eto’o ή Drogba, αλλά ελάχιστοι τα καταφέρνουν. Οι περισσότεροι χάνονται στη διαδρομή», αναφέρει η UNESCO για τη Δυτική Αφρική.

Σύμφωνα με έρευνες, πάνω από 15.000 παιδιά μετακινούνται ετησίως από την Αφρική στο εξωτερικό με ψεύτικες υποσχέσεις.

Πολλά εγκαταλείπονται από επιτήδειους «μάνατζερ» σε ξένες χώρες, χωρίς χαρτιά, χωρίς χρήματα, χωρίς ελπίδα.

Εμπόδια που δεν φαίνονται στην τηλεόραση

Οι αφρικανικές και λατινοαμερικανικές χώρες παράγουν τεράστιο ποδοσφαιρικό ταλέντο, αλλά λίγες προσφέρουν τις συνθήκες για να το αναπτύξουν.

Οι τοπικές Ακαδημίες λειτουργούν συχνά χωρίς κρατική στήριξη ή επαγγελματικά πρότυπα.

Οι περισσότεροι παίκτες εργάζονται ταυτόχρονα, οι τραυματισμοί δεν αντιμετωπίζονται και η εκπαίδευση θεωρείται περιττή πολυτέλεια.

Στη Σιέρα Λεόνε, οι ποδοσφαιριστές πρώτης κατηγορίας πληρώνονται μόλις 70–100 δολάρια το μήνα, την ώρα που ο μέσος μισθός στην Premier League ξεπερνά τις 100.000 λίρες την εβδομάδα.

Το αποτέλεσμα;

Το ταλέντο δεν αρκεί. Χρειάζεται ένα σύστημα να το στηρίξει.

Ευρώπη: Το ποδόσφαιρο ως επιλογή, όχι ανάγκη

Στην άλλη πλευρά του κόσμου, η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Στη Γερμανία, τη Γαλλία ή την Αγγλία, οι νέοι ποδοσφαιριστές έχουν στη διάθεσή τους:

Δωρεάν Ακαδημίες με άρτια υποδομή.

Εκπαιδευτικά προγράμματα παράλληλα με την προπόνηση.

Κοινωνική ασφάλιση, ιατρική περίθαλψη, υποτροφίες

Εναλλακτικές καριέρες σε περίπτωση αποτυχίας.

Οι σύλλογοι επενδύουν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στις Ακαδημίες.

Η UEFA εκτιμά ότι στην Ευρώπη ξοδεύονται 870 εκατ. ευρώ ετησίως για την ανάπτυξη νέων ποδοσφαιριστών.

Η Γαλλία και η Ολλανδία έχουν δημιουργήσει ολόκληρα εκπαιδευτικά δίκτυα για ταλέντα, ενώ στην Αγγλία λειτουργεί ο οργανισμός League Football Education, που φροντίζει την «διπλή καριέρα» παιδιών 16–18 ετών.

Το ποδόσφαιρο δεν είναι μονόδρομος.

Πολλοί εγκαταλείπουν χωρίς τραγικές συνέπειες.

Κάποιοι επιλέγουν σπουδές, άλλοι επιχειρούν ξανά σε χαμηλότερο επίπεδο.

Η πίεση δεν είναι υπαρξιακή.

Τι δείχνουν οι αριθμοί

Η Βραζιλία είναι η χώρα με τους περισσότερους επαγγελματίες παίκτες παγκοσμίως: 2.742 παίκτες σε 132 λίγκες.

Η Γαλλία και η Αργεντινή ακολουθούν με πάνω από 900 ποδοσφαιριστές στο εξωτερικό.

Σε ευρωπαϊκές λίγκες, αγωνίζονται πάνω από 500 Αφρικανοί παίκτες, κυρίως από Σενεγάλη, Νιγηρία, Γκάνα, Μαρόκο.

22% των παικτών παγκοσμίως παίζουν εκτός της χώρας καταγωγής τους.

Αν και πολλά παιδιά από φτωχές χώρες ξεκινούν με λιγότερα, είναι εξαιρετικά πεισματάρικα, σκληρά εργαζόμενα και έχουν απίστευτο κίνητρο.

Γι’ αυτό πολλές φορές διαπρέπουν παρά τις συνθήκες, όχι χάρη σε αυτές.

“Το ταλέντο δεν γεννιέται μόνο στις πολυκατοικίες ή τις παραγκουπόλεις”

Δεν υπάρχει συνταγή επιτυχίας. Παίκτες έχουν αναδειχθεί από κάθε κοινωνική τάξη.

Ο Κάκα μεγάλωσε σε πλούσιο προάστιο με δική του πισίνα. Ο Καντέ, ο Μαχρέζ και ο Μανέ προέρχονται από γειτονιές όπου δεν υπήρχε καν ηλεκτρισμός.

Αυτό που αλλάζει είναι το βάρος του ονείρου.

Για τον νεαρό στην Ευρώπη, το ποδόσφαιρο είναι ένα στοίχημα.

Για τον νεαρό στην Αφρική ή τη Λατινική Αμερική, είναι το εισιτήριο για μια καλύτερη ζωή, για εκείνον και για την οικογένειά του.

Το ποδόσφαιρο, λοιπόν, δεν είναι απλώς ένα παιχνίδι.

Είναι κοινωνικός καθρέφτης.

Και συχνά, οι πιο αποφασισμένοι να πετύχουν είναι αυτοί που δεν έχουν τίποτα άλλο να χάσουν.

Σημ:UNESCO, CIES Football Observatory, UEFA, LFE (UK), Human Rights Watch, Guardian Sport, Raffaele Poli (Neuchâtel), Quartz Africa, Reuters Investigations, Statista, World Bank.