Γονείς με προσδοκίες, παιδιά με βάρος

Η έπαρση και οι υπερβολικές προσδοκίες των γονέων στο αναπτυξιακό ποδόσφαιρο, είτε στην Κύπρο, είτε οπουδήποτε αλλού, μπορεί να μετατραπούν σε εμπόδιο για τη φυσιολογική πορεία και την ψυχολογία του παιδιού.

Πώς η πίεση «σκοτώνει» τη χαρά του παιχνιδιού

Μελέτη στην Ισπανία (αθλητές 10–16 ετών) έδειξε ότι η γονεϊκή πίεση:

Μειώνει την ικανοποίηση του παιδιού από τη διαδικασία.

Αυξάνει την πλήξη και το άγχος.

Συνδέεται με συναισθηματική εξάντληση .

Ανάλογα αποτελέσματα βρέθηκαν στη Νορβηγία σε σχέση με το “maladaptive perfectionism” (μη υγιή, υπερβολική ανάγκη για τελειότητα), όπου ο συνδυασμός πίεσης από γονείς και προπονητές οδήγησε σε επιθετικό άγχος, αμφιβολία και μειωμένη αυτοεκτίμηση στο ποδόσφαιρο των 10–14 ετών .

Η «ουσιαστική» προβολή, από το Instagram στη ματαίωση

Πολλοί γονείς προβάλλουν τα παιδιά τους ως μελλοντικούς αστέρες μέσω social media. Μια αναπάντητη ιστορία από το Reddit (UK):

“Every parent has an Instagram account describing their child as the next big thing… It’s statistically impossible that they will all make it…”.

Τελικά, όταν η πραγματικότητα δεν ανταποκρίνεται, ακολουθεί συναισθηματική εξάντληση, απογοήτευση, θυμός ακόμα και από τα ίδια τα παιδιά.

Παγκόσμια δεδομένα, η σύγκρουση με την αποτυχία

Διεθνείς μελέτες δείχνουν ότι:

Γερμανία: Οι πιο σημαντικές αφορμές άγχους των γονέων συνδέονται με το παιδί, τον προπονητή ή άλλους γονείς .

Αυστραλία – Ισπανία – Βραζιλία: Ο έλεγχος από πλευράς γονέων και προπονητών σχετίζεται με ανασφάλεια, μειωμένη αυτονομία και αρνητική ψυχική εμπειρία .

Ατομικά αθλήματα (π.χ. τένις): Η στήριξη από γονείς συνδέεται με αυξημένη αυτοεκτίμηση και ευχαρίστηση, ενώ η πίεση όχι .

Συνέπειες στην πράξη

Burnout και εγκατάλειψη
Τα παιδιά που πιέζονται έντονα εγκαταλείπουν το ποδόσφαιρο σταδιακά, το σύνδρομο της «πρώιμης εξειδίκευσης» και πίεσης οδηγεί σε τραυματισμούς και ψυχολογική φθορά .

Κοινωνικές συγκρούσεις
Ανταγωνισμός γονιών και απρόβλεπτη συμπεριφορά στις εξέδρες, αντί συμπαράστασης, προσελκύει επιθετικότητα, όπως δυστυχώς έχουν δείξει περιστατικά σε Ευρώπη και Αμερική .

Ψυχολογικά βάρη
Η άρνηση, η αποτυχία στην επιλογή ομάδας, η πρώτη ήττα, συνδυαστικά με την πίεση, πλήττουν βαθιά την αυτοπεποίθηση παιδιών που δεν έχουν στηρίγματα .

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς (και οι Ακαδημίες);

Εκπαίδευση γονέων
Προγράμματα όπως το ισπανικό «Entrenando a familias» (προπονώντας τις οικογένειες), δείχνουν δράση, λιγότερη πίεση, καλύτερη επικοινωνία, περισσότερη ικανοποίηση .

Στήριξη χαρακτήρα, όχι ταλέντου
Αλλάζοντας το επίκεντρο: από την επιτυχία στην εξέλιξη, από το αποτέλεσμα στον χαρακτήρα.

Κανόνες συμπεριφοράς
Ορισμός ορίων στις συμπεριφορές στις εξέδρες, με συνέπειες, όπως σε διεθνή πρωταθλήματα .

Εστίαση στην εμπειρία
Τόνωση της αυτονομίας, διατήρηση ποικιλίας, όχι μονοτονία και διασκέδαση μέσα από την άσκηση, όχι μέσω της αναμονής ανταμοιβής .

Καταληκτικά:

Η γονεϊκή έπαρση δεν προκύπτει από κακία, αλλά από πίεση, λάθος πληροφορία, ιδανικά.

Όταν όμως συναντά την αποτυχία, πρακτικά ευτελίζει την ίδια την διαδικασία της μάθησης και του αθλητισμού.

Η πρόκληση δεν είναι να μειώσουμε την πίεση επειδή είναι «επικίνδυνη», αλλά επειδή αυτή η πίεση ακυρώνει το όνειρο πριν καν ξεκινήσει.