
Ξεκίνησαν τα πρωταθλήματα ή ακόμη και πριν από αυτά και ακούμε για εργομετρικά, εξειδικευμένες προπονήσεις, GPS, στατιστικά δεδομένα, “high-intensity meters” και επιστημονικές μετρήσεις κάθε είδους.
Όμως, ποια είναι η πραγματική χρησιμότητά τους;
Πρόκειται για ουσιαστικά εργαλεία ανάπτυξης ή για μια ακόμη «μόδα» του σύγχρονου ποδοσφαίρου;
Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση.
Τα εργομετρικά, οι μετρήσεις φυσικής κατάστασης και η ανάλυση δεδομένων δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά εργαλεία κατανόησης και καθοδήγησης.
Μπορούν να δείξουν:
Την πρόοδο ενός ποδοσφαιριστή με αντικειμενικό τρόπο,
Να αποκαλύψουν αδυναμίες ή υπερφορτώσεις,
Να βοηθήσουν στην προσαρμογή της προπόνησης στις πραγματικές ανάγκες και να εντοπίσουν κινδύνους τραυματισμών πριν εμφανιστούν.
Όταν όμως χρησιμοποιούνται χωρίς ανάλυση ή χωρίς να επηρεάζουν την προπονητική διαδικασία, χάνουν την αξία τους και μετατρέπονται σε μια «βιτρίνα τεχνολογίας».
Το σημαντικό δεν είναι πόσες μετρήσεις κάνει μια ομάδα, αλλά πώς αξιοποιεί αυτά τα δεδομένα.
Για παράδειγμα:
Το GPS μπορεί να δείξει ότι ένας εξτρέμ κάλυψε 10 χιλιόμετρα και έκανε 50 σπριντ,
αλλά μόνο αν αυτό συνδεθεί με την τακτική του ρόλου του και τις ανάγκες του παιχνιδιού, το νούμερο αποκτά ουσία.
Η επιστήμη του ποδοσφαίρου δεν αντικαθιστά τον προπονητή, τον ενισχύει.
Χρειάζεται ερμηνεία, εμπειρία και προπονητική κρίση για να μετατραπούν οι μετρήσεις σε πράξη.
Το παράδειγμα των κυπριακών Ακαδημιών
Στις κυπριακές Ακαδημίες, η εισαγωγή εργομετρικών και GPS έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.
Ωστόσο, η πρόκληση δεν είναι η τεχνολογία, αλλά η σωστή αξιοποίηση της πληροφορίας.
Ας πάρουμε για παράδειγμα ένα ενδεικτικό μοντέλο ποδοσφαιριστών Κ16:
Στο πλαίσιο των κυπριακών Ακαδημιών, όπου η αγωνιστική και φυσική εξέλιξη των ποδοσφαιριστών Κ16 έχει άμεση σύνδεση με τη μελλοντική τους ένταξη σε ψηλότερο επίπεδο, η εφαρμογή συγκεκριμένων Key Performance Indicators (KPIs) είναι απαραίτητη.
Οι δείκτες αυτοί καλύπτουν τέσσερις βασικούς άξονες:
Φυσική κατάσταση, τεχνική επάρκεια, τακτική συμπεριφορά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά.
Οι τιμές και τα όρια έχουν προσαρμοστεί στις συνθήκες των κυπριακών ακαδημιών, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα απόδοσης (UEFA Youth Development Model).
Κατηγορία | Δείκτης (KPI) | Αναπτυξιακό επίπεδο | Ανταγωνιστικό επίπεδο | Ελίτ επίπεδο (Top U16) |
---|---|---|---|---|
1. Φυσική κατάσταση | Συνολική απόσταση/90’ | 7.0–8.5 km | 8.5–10.0 km | 10.0–11.5 km |
Υψηλής έντασης τρέξιμο (HIR) | 0.7–1.1 km | 1.1–1.6 km | 1.6–2.0 km | |
Σπριντ (>24 km/h) | 0.2–0.4 km | 0.4–0.6 km | 0.6–0.9 km | |
Αριθμός σπριντ | 15–25 | 25–40 | 40–60 | |
Yo-Yo IR1 | 1500–1800 m | 1900–2200 m | 2300–2600 m | |
30 m sprint | 4.7–4.9 sec | 4.4–4.6 sec | ≤4.3 sec | |
Agility (T-test) | 10.6–10.9 sec | 10.1–10.5 sec | ≤10.0 sec | |
Άλμα χωρίς φορά | 35–42 cm | 43–50 cm | 50–55 cm | |
Δύναμη κορμού (plank) | 60–90 sec | 90–120 sec | >120 sec | |
2. Τεχνική | Ακρίβεια πάσας (%) | 70–78% | 78–85% | 86–92% |
Επιτυχία πρώτου κοντρόλ | 70–80% | 80–88% | >90% | |
Επιτυχία μονομαχιών 1v1 | 45–55% | 55–65% | >70% | |
Τελειώματα εντός στόχου | 40–55% | 55–70% | >70% | |
Επανακτήσεις κατοχής | 6–10 / αγώνα | 10–14 | 14–18 | |
Λάθη ανά αγώνα | 10–14 | 6–9 | ≤5 | |
3. Τακτική συμπεριφορά | Θέση/τοποθέτηση χωρίς μπάλα | Μέτρια κατανόηση | Καλή κατανόηση | Εξαιρετική ανάγνωση φάσης |
Υποστήριξη κατοχής (passing lanes) | Περιστασιακή | Συνεπής | Προνοητική | |
Μεταβάσεις (transition speed) | Αργές | Μέτριες | Ταχείες & συντονισμένες | |
Συμμετοχή στην ομαδική πίεση | Μερική | Καλή | Συνεχής/οργανωμένη | |
4. Ψυχολογικά χαρακτηριστικά | Πειθαρχία / Συγκέντρωση | 6/10 | 7–8/10 | 9–10/10 |
Αντίδραση σε πίεση | Ασταθής | Ικανοποιητική | Ώριμη & ψύχραιμη | |
Ηγετική συμπεριφορά | Παθητική | Θετική συνεισφορά | Ενεργή/παραδειγματική | |
Νοοτροπία προπόνησης | Αστάθεια | Σταθερή | Επαγγελματική |
Καταληκτικά:
Το αναπτυξιακό επίπεδο χαρακτηρίζει παίκτες που βρίσκονται στο αρχικό στάδιο φυσικής και τεχνικής ωρίμανσης.
Το ανταγωνιστικό επίπεδο περιλαμβάνει ποδοσφαιριστές με σταθερές επιδόσεις, ικανούς να συμμετέχουν ενεργά στα πρωταθλήματα Elite.
Το ελίτ επίπεδο αφορά παίκτες που ξεχωρίζουν με τις επιδόσεις τους και παρουσιάζουν στοιχεία αγωνιστικής ωριμότητας, ικανά να υποστηρίξουν μετάβαση σε ψηλότερο επίπεδο.
Η συστηματική παρακολούθηση των KPIs δίνει τη δυνατότητα στους προπονητές και τεχνικούς διευθυντές να αξιολογούν με ακρίβεια την εξέλιξη κάθε ποδοσφαιριστή.
Η χρήση τέτοιων δεικτών συμβάλλει στη διαμόρφωση εξατομικευμένων προγραμμάτων ανάπτυξης, ενισχύοντας την απόδοση και τη μακροπρόθεσμη εξέλιξη των νεαρών ποδοσφαιριστών.
