Ελάχιστη αγωνιστική έκθεση νεαρών ποδοσφαιριστών

Οι έρευνες αθλητικής επιστήμης δείχνουν ότι η τεχνική και τακτική ανάπτυξη ενός ποδοσφαιριστή εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την έκθεσή του σε πραγματικά παιχνίδια και τις επαφές με τη μπάλα.

Συγκεκριμένα, καταγράφεται ότι στις προπονήσεις οι ποδοσφαιριστές έχουν πολύ περισσότερες «στιγμές μάθησης», δηλαδή επαφές με τη μπάλα και λήψεις αποφάσεων, από ό,τι στους αγώνες, όπου ο αριθμός των επαφών ανά παίκτη είναι στην ουσία αμελητέος.

Επιπλέον, πειραματικές μελέτες σε παίκτες ηλικίας, 14–15 ετών δείχνουν ότι όσοι έχουν μεγαλύτερο χρόνο συμμετοχής παρουσιάζουν σημαντικά χαμηλότερο δείκτη κόπωσης και υψηλότερα επίπεδα εκρηκτικής δύναμης (CMJ) και αναβολικών ορμονών (IGF-1).

Δηλαδή, η εμπλοκή σε περισσότερο παιχνίδι συνδέεται με βελτιωμένη φυσική κατάσταση.

Συνεπώς, για να αναπτυχθεί ένας παίκτης σε αγωνιστική ομάδα, πρέπει να παίζει επαρκή λεπτά σε επίσημους αγώνες, ώστε να συσσωρεύει αληθινές καταστάσεις μάθησης και φυσική προσαρμογή.

Αναγνωρίζοντας τη σημασία του χρόνου παιχνιδιού για την ανάπτυξη, ορισμένες επίσημες οδηγίες προβλέπουν ελάχιστη συμμετοχή.

Για παράδειγμα, στα τουρνουά ανάπτυξης κάτω των 17 της UEFA ορίζεται ότι «υπάρχει ελάχιστος χρόνος συμμετοχής για κάθε παίκτη», εξασφαλίζοντας ότι όλοι οι παίχτες παίζουν ένα καθορισμένο μέρος του αγώνα.

Αντίστοιχα, σε εθνικό επίπεδο υπάρχουν παραδείγματα, όπως η Ιρλανδική ομοσπονδία, που εγγυάται τουλάχιστον 30 λεπτά συμμετοχής σε κάθε αγώνα των κατηγοριών U14–U15 (90΄), ενώ στον ερασιτεχνικό αθλητισμό της Αγγλίας συνιστάται ο καθένας να παίζει τουλάχιστον το 50% του χρόνου του αγώνα,

Στη Γερμανία, οι νέες διοργανώσεις U17/U19 έχουν θεσπίσει επτά αλλαγές ανά αγώνα, ώστε και οι 18 παίκτες της αποστολής να παίρνουν αγωνιστικό χρόνο.

Με άλλα λόγια, UEFA και ομοσπονδίες ενθαρρύνουν ενεργά την ευρεία συμμετοχή των νεαρών σε παιχνίδι, αντί να παίζουν μόνο οι βασικοί.

Στην Κύπρο, 13 παιχτές στον πάγκο, έξι αλλάγες και αυτές δεν γίνονται.

Αναλογίες συμμετοχής επιδεικνύουν και σύγχρονες Ακαδημίες συλλόγων.

Για παράδειγμα, στην Μπαρτσελόνα το 2024 οι παίκτες κάτω των 21 ετών κάλυψαν περίπου το 22,6% του συνολικού χρόνου πρωταθλήματος.

Από την άλλη, μελέτη μεγάλης κλίμακας (CIES Observatory) έδειξε ότι σε ευρωπαϊκούς συλλόγους (με 38 αγώνες) οι παίκτες που αναδείχθηκαν στην ίδια ομάδα (club-trained) λαμβάνουν κατά μέσο όρο μόνο 15% του διαθέσιμου χρόνου (513 λεπτά).

Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι σε ελίτ επίπεδο οι νέοι συνήθως παίζουν λιγότερο από το ένα τέταρτο του χρόνου της ομάδας τους.

Συνεπώς, οι Ακαδημίες τείνουν να εξισορροπούν ανταγωνισμό και ανάπτυξη δίνοντας υπολογίσιμο χρόνο σε όσο το δυνατόν περισσότερους νέους.

Αυτό επιτυγχάνεται π.χ. με την ενθάρρυνση της συμμετοχής σε διαφορετικές θέσεις και βαθμίδες (rotations) ή, όπως στη Γερμανία, με πολλαπλές αλλαγές ώστε όλοι οι αναπληρωματικοί να αγωνίζονται.

Ενδεικτικός χρόνος συμμετοχής

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, ως ουσιαστική έκθεση σε πραγματικό παιχνίδι ένας παίκτης αγωνιστικής ομάδας, θα πρέπει να συγκεντρώνει σημαντική μερίδα των 2,000 (ενδεικτίκος αριθμός λεπτών μιας αγωνιστικής σεζόν)

Συγκεκριμένα, χρόνος συμμετοχής της τάξης του 30% (600′ ανά σεζόν) θεωρείται επαρκής εφόσον ξεπερνά αισθητά το διπλάσιο της μέσης τιμής 15% που μετρήθηκε για παίκτες υποδομής.

Στο άλλο άκρο, ποσοστό κοντά στο 50% (1000′) υποδηλώνει πλήρη ενασχόληση στον βασικό κορμό της ομάδας.

Για σύγκριση, τα υφιστάμενα προγράμματα ανάπτυξης θέτουν ως κατώφλι 30′ (33%) για 90′ αγώνα.

Επομένως, χρόνοι συμμετοχής 600–1000 λεπτά (30–50% του συνόλου) μπορούν να θεωρηθούν ως οδηγός, τα 600′ (30%) παρέχουν διπλάσιο χρόνο από το μέσο όρο των elites, ενώ τα 1000′ (50%) εξασφαλίζουν πλήρη συμμετοχή σε αγώνες, άρα ικανοποιητική έκθεση στη μάχη του παιχνιδιού.

Σε γενικές γραμμές, ένας παίκτης με 25–30% συμμετοχή ενδεχομένως χάνει σημαντικές ευκαιρίες εξέλιξης, ενώ πάνω από 30–40% θεωρείται, ότι έχει ουσιαστικό αναπτυξιακό όγκο αγωνιστικού χρόνο.

Όμως, αν και οι πιο πάνω μετρήσεις βγήκαν από επίσημες αναφορές και μελέτες, υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανά ηλικία, καθώς επίσης και διαφορετικές πρακτικές ανά χώρα.

Τα παιδαγωγικά μοντέλα κάθε ποδοσφαιρικής σχολής και χώρας, μπορεί να διαφέρουν κατά κράτος από επίσημες μέλετες, αναφορές ή και βιβλιογραφίες.