Πότε θεωρείται ένας ποδοσφαιριστής “προϊόν” Ακαδημίας

Σε όλο τον ευρωπαϊκό ποδοσφαιρικό χάρτη, ο όρος «προϊόν Ακαδημίας» χρησιμοποιείται ευρέως, είτε για λόγους υπερηφάνειας των συλλόγων είτε για επικοινωνιακούς σκοπούς.

Ωστόσο, ποια είναι τα πραγματικά κριτήρια για να θεωρηθεί ένας νεαρός ποδοσφαιριστής προϊόν μιας Ακαδημίας;

Η απάντηση περιλαμβάνει θεσμικά, νομικά και επικοινωνιακά δεδομένα που αξίζει να αναλυθούν.

Θεσμικός ορισμός από UEFA και εθνικές ομοσπονδίες

Η UEFA ορίζει ως “προϊόν” ενός συλλόγου (club-trained player) κάθε παίκτη που έχει εγγραφεί και προπονηθεί στον ίδιο σύλλογο για τουλάχιστον τρία (3) συναπτά έτη μεταξύ των ηλικιών 15 και 21 ετών.

Ομοίως, ο όρος locally trained περιλαμβάνει και παίκτες που προπονήθηκαν για τον ίδιο αριθμό ετών σε άλλες ομάδες της ίδιας εθνικής ομοσπονδίας.

Αυτοί οι ορισμοί χρησιμοποιούνται για τον κανονισμό των ρόστερ στις διοργανώσεις της UEFA (Champions League, Europa League), καθώς απαιτείται συγκεκριμένος αριθμός homegrown παικτών.

Αντίστοιχοι κανόνες εφαρμόζονται και στις εθνικές λίγκες.

Για παράδειγμα, στην Αγγλία απαιτείται οι ομάδες να δηλώνουν τουλάχιστον 8 homegrown παίκτες στην 25άδα τους, με τον ίδιο ορισμό (3 σεζόν ή 36 μήνες πριν την ηλικία των 21 ετών, σε αγγλικό ή ουαλικό σύλλογο).

Η Γερμανία, η Ιταλία και άλλες χώρες έχουν ανάλογες διατάξεις που ευθυγραμμίζονται με το πνεύμα της UEFA.

Η ελάχιστη διάρκεια παραμονής

Καθοριστικό στοιχείο για την αναγνώριση ενός παίκτη ως “προϊόν Ακαδημίας” είναι η διάρκεια παραμονής.

Οι 3 συνεχόμενες χρονιές μεταξύ 15 και 21 ετών αποτελούν τη βάση για να μπορεί να χαρακτηριστεί κάποιος homegrown σύμφωνα με την UEFA και τις περισσότερες λίγκες.

Αυτό σημαίνει πως αν ένας παίκτης αγωνιστεί σε μια ομάδα για 1-2 χρόνια σε μικρότερη ηλικία (π.χ. 12-14) αλλά την εγκαταλείψει νωρίς, δεν θεωρείται «προϊόν» της συγκεκριμένης Ακαδημίας σε θεσμικό επίπεδο.

Οικονομικές προεκτάσεις: Training compensation και solidarity payments

Οι κανονισμοί της FIFA για τις μεταγραφές (Regulations on the Status and Transfer of Players – RSTP) προσφέρουν και ένα χρηματοοικονομικό πλαίσιο αναγνώρισης των ομάδων που ανέπτυξαν έναν παίκτη.

Training Compensation: Ορίζεται ότι κάθε σύλλογος που συνέβαλε στην εκπαίδευση ενός παίκτη μεταξύ 12 και 21 ετών δικαιούται αποζημίωση όταν ο παίκτης υπογράφει το πρώτο του επαγγελματικό συμβόλαιο ή μεταγράφεται πριν τα 23 του.

Solidarity Contribution: Σε κάθε μελλοντική μεταγραφή με αντίτιμο, το 5% του ποσού κατανέμεται στις ομάδες που εκπαίδευσαν τον παίκτη μεταξύ των 12 και 23 ετών, ανάλογα με τα χρόνια παραμονής του σε κάθε μία.

Έτσι, οι κανονισμοί αυτοί προσφέρουν ένα πιο αντικειμενικό μέτρο για το πού πραγματικά εκπαιδεύτηκε ο παίκτης και ποια ακαδημία αξίζει αποζημίωση για τη συνεισφορά της.

Η επικοινωνιακή πραγματικότητα: Ποιος “Τον εβγαλε”;

Παρότι οι θεσμικοί κανόνες είναι σαφείς, στην πράξη τα πράγματα περιπλέκονται.

Συχνά πολλές Ακαδημίες διεκδικούν τον τίτλο του «εκπαιδευτή» ενός παίκτη, ειδικά όταν εκείνος υπογράψει επαγγελματικό συμβόλαιο ή κάνει ντεμπούτο σε μεγάλη ομάδα.

Ορισμένες ομάδες προβάλουν έντονα το γεγονός, ότι ένας παίκτης πέρασε για σύντομο διάστημα από τις ακαδημίες τους, παρότι δεν εκπληρώνει τα χρονικά κριτήρια.

Η ετικέτα “προϊόν της Ακαδημίας μας” χρησιμοποιείται συχνά για επικοινωνιακά οφέλη, ακόμη κι αν η ομάδα δεν έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ποδοσφαιρική του ωρίμανση.

Η πραγματικότητα είναι ότι τις περισσότερες φορές, ως “προϊόν” αναγνωρίζεται:

• Η ομάδα στην οποία ο παίκτης πέρασε τουλάχιστον 3 χρόνια μεταξύ 15 – 21,

• Ή/και αυτή που του έδωσε το πρώτο επαγγελματικό συμβόλαιο,

• Ή εκείνη που πήρε αποζημίωση βάσει των κανονισμών της FIFA.

Καταληκτικά:

Ο όρος “προϊόν Ακαδημίας” έχει σαφή θεσμικό και χρηματοοικονομικό υπόβαθρο σε επίπεδο UEFA και FIFA.

Απαιτείται παραμονή τουλάχιστον 3 ετών σε κρίσιμες ηλικίες για να αναγνωριστεί ένας παίκτης ως γέννημα-θρέμμα μιας ομάδας.

Ωστόσο, στον επικοινωνιακό πόλεμο των συλλόγων, ο όρος συχνά χρησιμοποιείται καταχρηστικά.

Σε κάθε περίπτωση, αν δεν υπάρχει η τριετής παραμονή στις ηλικίες 15 – 21 ή οικονομική αποζημίωση, δύσκολα μπορεί κάποιος σύλλογος να ισχυριστεί με βάση τους κανόνες ότι “έβγαλε” έναν παίκτη.